ابوعبداللّه احمد بن حسن بن علی بن محمد بن علی بن فضّال، کنیه او «ابوالحسن» یا «ابوعبداللّه»، از راویان موثّق و از اصحاب امام هادی علیه السلام و امام عسکری علیه السلام . از زمان ولادت او اطلاعی در دست نیست، ولی در سال 260 ه. وفات کرده. وی از فرزندان ابومحمّد حسن بن علی بن فضّال، متوفای 224 ق است. ابن فضّال ها سه نفر هستند به نام های یک. ابوعبداللّه احمد بن حسن بن علی بن فضّال (م 260 ق)، صاحب شرح حال؛ دو. ابوالحسن علی بن حسن بن علی بن فضّال (م 290 ق)؛ سه. ابوعبداللّه محمّد بن حسن بن علی بن فضّال (م 341 ق) که علمای رجال هر سه را «فطحی المذهب» و از فقهای اصحاب معرفی کرده اند. احمد و علی برادر یکدیگر هستند. پدر آن ها نیز اگرچه فطحی المذهب بود، ولی در اواخر عمرش، به امامت موسی کاظم علیه السلام شهادت داد و در محضر امام رضا علیه السلام قرار گرفت و از دیدگاه علمای رجال، در نهایت وثاقت و عابدترین فرد زمان خود معرفی شده است؛ زیرا پدر آن ها همان کسی است که در صحرا و کوهستان در اثر سجده های طولانی، پرندگان بر پشت او می نشستند و حیوانات وحشی در اطراف او مشغول چریدن بودند و در مسجد جامع کوفه نیز محلی برای عبادت خود داشت که استوانه هفتم بود و معروف به «ستون ابراهیم علیه السلام » است. امام عسکری علیه السلام درباره خاندان «بنی فضال» فرمود: «به آنچه را که آن ها از ما روایت می کنند، تمسّک کنید، ولی به عقیده آن ها اعتنایی نداشته باشید.» نجاشی از قول دیگران، صاحب شرح حال را فطحی المذهب هفت امامی معرفی کرده، اما خودش او را فردی موثّق در نقل حدیث ذکر کرده و این در حالی است که علاّمه حلّی پس از نقل عبارت نجاشی، گفته است: من در روایات او توقف می کنم. به گفته مرحوم آیة اللّه خوئی در منابع روایی شیعه، بالغ بر 136 حدیث از او نقل شده، اما به گفته ابن داود، وی از کسانی است که از ائمّه اطهار علیهم السلام مستقیما روایتی نقل نکرده اند. ظاهرا سخن ابن داود خالی از ضعف نیست؛ چنان که دیگران نیز به این مطلب تصریح کرده اند. مشایخ روایی او پدرش حسن بن فضال، ابن ابی عمیر، اسماعیل بن همام، علی بن یعقوب هاشمی و عمرو بن سعید ساباطی هستند.
از جمله شاگردان او محمد بن جعفر رزّاز است.
از او تنها دو اثر با نام کتاب الصلاة و کتاب الوضوء در منابع معتبر معرفی شده است.
جستجو در قاموس نور