نیز فرمود: اعرفوا منازل الناس علی قدر روایتهم عنا (منزلت مردم را بقدر روایتشان از ما بدانید) (2) .و در حدیث دیگر فرمود: مرتبه و منزلت شیعیان ما را بمقدار روایت و معرفتشان بدان.زیرا معرفت هم منوط بفهمیدن روایات است چه مؤمن بواسطه فهم روایات بمرتبه نهائی ایمان می رسد .از حضرت باقر رسیده که فرمود: اعرف منازل الشیعه علی قدر روایتهم و معرفتهم.فان المعرفة هی الدرایة للروایة.و بالدرایات للروایات یعلو المومن الی افضل درجات الایمان (نوادر فیض ص 31) .پیغمبر فرمود: من حفظ علی امتی اربعین حدیثا مما یحتاجون الیه فی امر دینهم، بعثه الله یوم القیمة فقیها عالما (کسی که بر امت من چهل حدیث از آنچه مورد نیاز آنان در دینشان است حفظ نموده و فرا خواند خداوند او را روز قیامت فقیه و عالم دین مبعوث می فرماید) () .
و این معنی از فعل ائمه (ع) نیز مشهود است.چنانکه نقل شده () حضرت باقر (ع) از جابر بن عبد الله انصاری تقاضا فرمود، حدیث لوح را که وی نزد حضرت زهرا (ع) مشاهده نموده بود، بر آنجناب عرضه دارد.و خود بمنزل جابر تشریف برده و حدیث مزبور را با اصلی که نزد خود داشت، مطابقت فرمود.
نیز نقل شده: هنگامی خادمه حضرت زهرا (ع) پارچه حریری را که در آن حدیثی از پیغمبر ثبت و ضبط شده بود گم کرد، حضرت بوی ضمن تعرض و باز خواست فرمود: (اطلبیها فانها تعدل عندی حسنا و حسینا) () نوشته را پیدا کن چه آن پیش من همان ارزش را دارد که حسن و حسین دارند.
معاویة بن عمار گوید: قلت لابی عبد الله (ع) رجل راویة لحدیثکم یبث ذلک فی الناس و یشدده فی قلوبهم و قلوب شیعتکم، و رجل عابد من شیعتکم لیس له هذه الروایة، ایهما افضل؟ قال : الراویة لحدیثنا یسدبه قلوب شیعتنا، افضل من الف عابد. (معاویة بن عمار ساباطی که از بزرگان اصحاب حضرت صادق است گویدبآنحضرت عرض کردم آیا مردی که احادیث زیادی از شما روایت می کند و بین مردم انتشار می دهد و بواسطه اشاعه آن، دل مردم و شیعه را بدین محکم می کند افضل است یا مرد شیعی عابدی که راوی نباشد؟ فرمود کسی که بواسطه کثرت روایت موجب محکمی دل شیعیان ما شود از هزار عابد برتر است) .
از رسول اکرم نقل شده که فرمود: رحم الله خلفائی قیل یا رسول الله و من خلفائک؟ قال قوم یأتون من بعدی یروون آثاری و سنتی.یعلمونها الناس.
(پیغمبر فرمود: خدا جانشینان مرا رحمت کند.عرض شد جانشینان شما کیانند؟ فرمود جمعی که پس از من آیند و آثار مرا نقل نموده و سنت های مرا بمردم بیاموزند) .در روایت دیگر جمله دعائیه آغاز حدیث را سه بار تکرار کرد (رک بحار الانوار) .
نیز فرمود: سارعوا فی طلب العلم.فلحدیث واحد (تأخذه من.ظ) صادق، خیر من الدنیا و ما فیها. (در طلب علم شتاب کنید چه یک حدیث که از راستگوئی فرا گیرید بهتر است از دنیا و آنچه در آن می باشد) .
در حدیث جابر آمده که حضرت باقر (ع) فرمود: لحدیث تصیبه من صادق فی حلال و حرام خیر لک مما طلعت علیه الشمس حتی تغرب. (حدیثی که از ثقه ای فراگیری که متضمن حلال و حرامی باشد بهتر است از آنچه خورشید بر آن طلوع و غروب کند) .
نیز از حضرت صادق (ع) نقل شده که فرمود: العلماء ورثة الانبیاء و ذلک ان الانبیاء لم یورثوا درهما و دینارا و انما ورثوااحادیث عن احادیثهم فمن اخذ بشی ء منها فقد اخذ حظا و افرا () . (علمای دین وارثان پیغمبران اند زیرا پیغمبران که سیم و زری نیندوختند تا بارث گذارند بلکه قسمتی از احادیث آنها برای مردم ماند بنابر این هر کس بخشی از احادیث را فرا گیرد بهره زیادی برده) .
از رسول خدا (ص) رسیده که فرمود: تذاکروا و تلاقوا و تحدثوا فان الحدیث جلاء القلوب () و () (با یکدیگر مذاکره و ملاقات کنید و سخن دین بگوئید که این گونه سخن جلای دلهاست) .
از پیغمبر (ص) رسیده که فرمود: المؤمن اذا مات و ترک ورقة واحدة علیها علم تکون تلک الورقة، فیما بینه و بین النار.و اعطاه الله تبارک و تعالی لکل حرف مکتوب علیها مدینة الخ (اگر مؤمنی بمیرد و یک ورق نوشته دینی از او بازماند همان ورق بین او و آتش دوزخ حائل می شود و خداوند بهر حرفی که در آن ثبت است شهری باو خواهد داد) () .
داود جعفری گوید: کتاب یوم و لیله یونس را در محضر شریف حضرت عسکری عرضه داشتم فرمود تصنیف کیست؟ گفتم تصنیف یونس مولی آل یقطین فرمود: اعطاء الله بکل حرف نورا بوم القیمه (خداوند باو بهر حرفی نوری در قیامت مرحمت کند) () .
پی نوشت ها:
1 محاسن برقی 1/ .427
2 اصول کافی 1/ .50
3 اربعین شیخ بهائی (حدیث اول) .
4 اصول کافی.
5 مقدمه کافی (چاپ آخوندی) نقل از سفینة البحار.
6 این روایات از (وصول الاخیار) ص 6 نقل شد.
7 درایه مروج الاسلام، وصول الاخیار ص .117
8 ممکن است لفظ (حدیث) در این روایت بمعنی لغوی (یعنی صحبتهای دوستانه) باشد.
9 نوادر فیض ص .9
10 نوادر فیض ص .9
جستجو در قاموس نور