گنجینه معارف

روحانیت اصیل ترمز استبداد است

منبع : مجله بازتاب اندیشه، شماره 40 تعداد بازدید : 810     تاریخ درج : 1389/03/22    

مصاحبه با آیت الله محمدعلی گرامی

یاس نو، 7و8/4/82

مصاحبه گران بحث خود را با پرداختن به «جایگاه روحانیت » آغاز می کنند . آیت الله گرامی در پاسخ، به دو ویژگی روحانیت، به لحاظ تاریخی، اشاره می کند: روحانیت در عین آنکه پیشرو بوده و طبقه خاص به اصطلاح روشن فکر و صاحب فکر را تشکیل می داده است، همواره در متن و بطن جامعه حضور داشته است . شاید هیچ قشری به اندازه روحانیت، از نیازهای مردم آگاه نبوده است .

نکته دیگر در مورد روحانیت، آن است که این قشر واسطه شارع مقدس و مردم است; یعنی ایده ها و افکار پیغمبر صلی الله علیه و آله وسلم و اهل بیت علیهم السلام را به مردم منتقل می کند .

در بسیاری از دوره ها، روحانیت از ورود در حکومت پرهیز می کرده است . این امر دلایلی داشته است که از جمله مهم ترین آنها، این است که یک دستگاه اجرایی باید مهره های فراوانی داشته باشد; آن هم مهره هایی سالم . اگر زمانی تمام مهره های حکومت سالم نباشند، تصدی یک روحانی یا یک مرجع، به ضرر دین تمام می شود; مگر اینکه آن مرجع، دائما مراقب باشد و به محض مشاهده فساد، پیش از همه، خود فریاد برآورد . علاوه بر این، نظارت مردم نیز لازم است . این نظارت عمومی بر حکومت، می تواند بسیار کارساز باشد; به شرط آنکه مردم نه فقط نظارت استطلاعی، بلکه نظارت استصوابی هم داشته باشند . به عبارت دیگر، مردم باید دارای قدرت اصلی باشند و بتوانند موضوعی را رد یا قبول کنند .

آیت الله گرامی، در ادامه، به موضوع «شبهات دین » اشاره می کند و می گوید: گاهی شبهه در مورد اساس دین مطرح می شود که در این موارد، آنکه شبهه دارد، می تواند آن را به طور خصوصی با اهل علم در میان بگذارد . اما در جمع های عمومی، این گونه صحبت ها ممکن است به سوق دادن مردم به بی دینی تعبیر شود . گاه نیز مشاهده می شود بحث های تخصصی در میان عامه مردم طرح می شود و هدف از آن، تضعیف جایگاه روحانیت است . باید توجه داشت که همه مردم دین خود را با ادله و برهان و فلسفه نیاموخته اند . برای بسیاری، اعتقاد به قداست روحانیت اصل دین را تشکیل می دهد . اگر قداست دین زیر سؤال برود، اعتقادات عامه ضربه خواهد خورد .

کلمات کلیدی
دین  |  روحانیت  |  گرامی  |  مهره‌های حکومت سالم  |  روحانیت اصیل ترمز استبداد  |  آیت‌الله محمدعلی گرامی  | 
لینک کوتاه :