شرح دعای روز هفتم ماه مبارک رمضان

متن:

اللَّهُمَّ أَعِنِّی فِیهِ عَلَی صِیامِهِ وَ قِیامِهِ وَ جَنِّبْنِی فِیهِ مِنْ هَفَوَاتِهِ وَ آثَامِهِ وَ ارْزُقْنِی فِیهِ ذِکرَک بِدَوَامِهِ بِتَوْفِیقِک یا هَادِی الْمُضِلِّین [1]

 ترجمه:

ای خدا مرا در این روز بر روزه و اقامه نماز یاری کن و از لغزشها و گناهان دور ساز و ذکر دایم نصیبم فرما به حق توفیق بخشی خود ای رهنمای گمراهان عالم.

اللَّهُمَّ أَعِنِّی فِیهِ عَلَی صِیامِهِ وَ قِیامِهِ

خدایا در ماه رمضان برای روزه و شب زنده داری کمکم کن؛ اگر خدا کمکت کند؛ گرسنگی را نمی فهمی؛ خستگی عبادت را نمی فهمی؛ دعای ابوحمزه و دعای افتتاح...می خوانی و اصلا متوجه خستگی نمی شوی چون خدا کمکت می کند.

حکایت:

سال ها قبل در قم واعظی بود به نام میرزا محمد تقی اشراقی؛ و ایشان به قدری در فن خطابه قوی بودند که تا ایشان زنده بود مرحوم آقای فلسفی به قم دعوت نمی شد و آدم ملائی هم بود و صدای رسایی هم داشت طوری که بدون بلندگو در صحن حرم همه صدای او را می شنیدند. مرقد ایشان هم در حرم حضرت معصومه پایین پای مرحوم موسس آیت الله حائری یزدی ( ره ) است.

مرحوم اشراقی از قول پدر(مرحوم ارباب) این طور نقل می کردند: سحر ماه رمضان به حرم امیر المومنین (علیه السلام) مشرف شدم و مشاهده کردم؛ عده ای در قنوت نماز وتر دعای ابوحمزه ثمالی را از حفظ می خوانند و اشک می ریزند؛وقتی تعداد ایشان را شمردم دیدم هفتاد نفر هستند!

 ایشان چه مردمی بود ه اند؛ اما ما چگونه دعا ونماز میخوانیم؛ چرا با بی حالی و کسالت نماز می خوانیم؟!

وَ جَنِّبْنِی فِیهِ مِنْ هَفَوَاتِهِ وَ آثَامِهِ

خدایا در ماه رمضان از لغزش گناه حفظم کن؛ توفیق بده در ماه رمضان گناه نکنم؛ اعضاء و جوارحم هم روزه داشته باشد در حدیث وارد شده است:

«اِذَا صُمْتَ فَلْیصُمْ سَمْعُک وَ بَصَرُک وَ شَعْرُک وَ جِلْدُک.... » [2] باید گوش و چشم و...اعضاء و جوارحت روزه دار باشند.

 وَ ارْزُقْنِی فِیهِ ذِکرَک بِدَوَامِهِ

خدایا در این ماه رمضان روزی کن همیشه به یاد تو باشم ذکر شامل ذکر زبانی هم میشود البته اگر دل به یاد خدا باشد زبان هم ذکر می گوید اما اگر زبان ذکر خدا بگوید و دل غافل از او باشد اینچنین ذکری مصیبت و بدبختی است.

حدیث:

در روایت وارد شده است که اگر حیوانات هم یاد خدا نکنند به دام صیادان خواهند افتاد؛ هیچ پرنده ای به دام صیاد نمی افتد مگر زمانی که از یاد خدا غافل شود [3]؛ حیوانات هم ذکر دارند « وَ إِنْ مِنْ شَی ءٍ إِلاَّ یسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَ لکنْ لا تَفْقَهُونَ تَسْبیحَهُمْ » [4]

شعر:

گر تو را از غیب چشمی باز شد     با تو ذرات جهان هم راز شد

نطق خاک و نطق آب و نطق گل     هست محسوس حواس اهل دل [5]

حتی در و دیوار هم ذکر دارند؛ حتی در روایت آمده است که هنگام سحر که خروس بانگ می زند او تو را برای نماز بیدار میکند لذا به خروس دشنام ندهید [6]

شعر:

کم ز خروسی مباش مشت پری بیش نیست     از سر شب تا به سحر ذکر خدا می کند [7]

بِتَوْفِیقِک یا هَادِی الْمُضِلِّین

خدایا در ماه رمضان این توفیق را بده که همیشه به یاد تو باشم و ای راهنمای گمراهان.

انجام این اعمال توفیق می خواهد؛ لذا از خداوند درخواست توفیق میکنیم

شعر:

توفیق رفیقی ست که به هر کس ندهندش     هرگز پر طاوس به کرکس ندهندش [8]

پی نوشت ها:

 [1] - إقبال‏الأعمال ص : 132 ؛ متن دعا با آنچه در مفاتيح الجنان آمده ، اندكي متفاوت است

اللهم أعني فيه [في هذا اليوم‏] على صيامه و قيامه واجنبني [و جنبني‏] فيه من هفواته و آثامه و ارزقني فيه ذكرك و شكرك بدوامه بتوفيقك يا ولي المؤمنين [بدوام هدايتك و توفيقك يا هادي المؤمنين برحمتك يا أرحم الراحمين‏]

[2] - كافي ج  4 ص  87

عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع إِذَا صُمْتَ فَلْيَصُمْ سَمْعُكَ وَ بَصَرُكَ وَ شَعْرُكَ وَ جِلْدُكَ وَ عَدَّدَ أَشْيَاءَ غَيْرَ هَذَا وَ قَالَ لَا يَكُونُ يَوْمُ صَوْمِكَ كَيَوْمِ فِطْرِكَ

[3] - گزيده كافى   ج‏3   ص  13  

 شنيدم ابو عبد الله صادق (ع) مى‏ گفت: هيچ پرنده‏اى به دام صياد نمى‏افتد، جز با غفلت كردن از ياد خدا و ترك سبحان الله.

[4] - سوره اسراء آيه  44

ترجمه: و هيچ چيز نيست مگر اينكه در حال ستايش، تسبيح او مى‏گويد، ولى شما تسبيح آنها را درنمى‏يابيد.

[5] - مثنوي معنوي ؛ مولانا جلال الدين محمد بلخي

[6] - من‏لايحضره‏الفقيه ج : 4 ص : 5

قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ الْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ الْقُمِّيُّ الْفَقِيهُ .......عنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ ع قَالَ نَهَى رَسُولُ اللَّهِ (ص) ......وَ نَهَى عَنْ سَبِّ الدِّيكِ وَ قَالَ إِنَّهُ يُوقِظُ لِلصَّلَاةِ

[7] - مصدري يافت نشد ؛ مولوي در ديوان كبير شمس به همين معنا اشاره كرده است :

آن خروسي كه تو را دعوت كند سوي خدا     او به صورت مرغ باشد در حقيقات انگلوس

و شيخ ابو سعيد ابو الخير گفته است :

افغان خروس صبح گاه از غم تو     آه از غم تو هزار آه از غم تو

[8] - مصدري يافت نشد

بابا افضل كاشي ( ره) در ديوان خود گفته است :

هرگز پر طاوس به كركس ندهند      وان را كه گليم بايد اطلس ندهند