تاکتیک های مبارزات سیاسی امام صادق (ع) با حکومت های وقت

عصر امام صادق (ع) از پر فراز و نشیب ترین دوران تاریخ اسلام و عصر تحولات سرنوشت ساز سیاسی – مذهبی است. اوج تبه کاری کارگزارانی چون حجّاج، شکل گیری نهضت ها و قیامهای شیعی به وسیله زید و فرزندان او و نوادگان امام حسن (ع)، شورشهای پی درپی خوارج، تنازعات درونی حزبی امویان و تقابل با عباسیان و انتقال قدرت به ایشان، فعالیت فرقه های شیعی غُلات، کیسانیه، زیدیه و پیدایش مذاهب فقهی و کلامی اهل سنت از مهم ترین حوادثی بود که در عصر امام صادق (ع) رخ داد. خلفای اموی به طور علنی، دین را کنار گذاشته و به علویان و شیعیان ستم می کردند. خلفای عباسی نیز گرچه با شعار حمایت از اهل بیت (ع) روی کار آمدند، ولی به مرور خود را وارث پیامبر (ص) دانسته و با اعتقاد به قرابت و شایستگی بیشتر نسبت به علویان به سرکوب گسترده آنان پرداختند. لفتراقات سیاسی در بین شیعیان نیز مانع اتحاد تحت پرچم اهل بیت (ع) شد و زمانی که فرصت قیام و تشکیل حکومت مناسب بود، امکان اقدام نظامی فراهم نشد و آن حضرت با تاکتیک تقیه، تنها توانست از خلأ ایجادشده در انتقال حکومت از بنی امیه به بنی عباس بهره برده و به تأسیس دانشگاه بزرگ اهل بیت اقدام نماید.