گنجینه معارف

شبکه اجتماعی اینترنت، دروازه ای نامحدود

امروزه با گسترش اینترنت، جدا از منافع مختلف آن، شاهد افزایش نگرانی های والدین، کارشناسان و متخصصان در مورد آثار سوء مختلف این رسانه نوین هستیم. آنان معتقدند، با وجود میلیون ها پایگاه مربوط به داده های مستهجن، سرقت، قتل های زنجیره ای، بمب گذاری، تروریسم، جعل و فریب کاری، هک، جاسوسی و ردیابی اطلاعات خصوصی افراد و.. بُعد آسیب این ابزار نوین بسیار جدی و پررنگ است. فواید فراوان اینترنت و تأثیر این فضا بر سرعت ارتباطات و رشد دانش بر کسی پوشیده نیست. مهم استفاده صحیح و سالم از این ابزار و فضای مجازی است.

منبع : ماهنامه فرهنگ پویا-29 تعداد بازدید : 1366     تاریخ درج : 1397/06/06    

فواید فراوان اینترنت و تأثیر این فضا بر سرعت ارتباطات و رشد دانش بر کسی پوشیده نیست. اما از نکات اساسی که در مقالات اکثر قریب به اتفاق اندیشمندان و فعالان این عرصه درباره آن اتفاق نظر وجود دارد، مفاهیم مستهجن و هرزه نگاری،...و آسیب های فردی و خانوادگی حاصل از این فرایند برای کاربران این شبکه جهانی است.

اشاره

بحث از فواید یا آسیب های اینترنت، سخن تازه ای نیست و تاریخ پیدایش این بحث ها به سال های پیدایش شبکه جهانی اطلاعات یا همان اینترنت برمی گردد. از همان روزهای نخست جهانی شدن این شبکه، بحث های فراوانی درباره فواید و آسیب های آن در مجامع علمی دنیا شکل گرفت و با گسترده شدن شبکه، این صحبت از سود و زیان آن نیز گسترده تر و عمومی تر شد. در دهه اخیر ده ها بلکه صدها مقاله با محوریت همین موضوع نگاشته شده که اگرچه گاه در برخی مسائل با هم در تقابل نیز بوده اند اما در برخی نکته های اساسی اشتراک داشته اند. فواید فراوان اینترنت و تأثیر این فضا بر سرعت ارتباطات و رشد دانش بر کسی پوشیده نیست. اما از نکات اساسی که در مقالات اکثر قریب به اتفاق اندیشمندان و فعالان این عرصه درباره آن اتفاق نظر وجود دارد، مفاهیم مستهجن و هرزه نگاری، وب گردی سکسی، تجارت سکس و آسیب های فردی و خانوادگی حاصل از این فرایند برای کاربران این شبکه جهانی است. نوشتار حاضر به بررسی برخی دیدگاه های اندیشمندان و متفکران نام آشنایی که در این زمینه دست به قلم شده اند، می پردازد و نگاهی کوتاه به محتوای مقالات آنان خواهد داشت.

دیدگاه ده تن از اندیشمندان غربی به فضای مجاز، شبکه اینترنت، دروازه جهنم

آلبرت بنشاپ (Albert Benschop) نویسنده، محقق و جامعه شناس هلندی و استاد دانشگاه آمستردام است که از سال 1973 مدرس این دانشگاه و پژوهشگر در بخش جامعه شناسی می باشد. وی عضو هیأت علمی در علوم رفتاری و اجتماعی و سردبیر پروژه سیستم اطلاعات علوم اجتماعی (Sociosite: Social Science Information System) این دانشگاه است. مطالعات اینترنتی او با عنوان مختصات فضای مجازی (Peculiarities of Cyberspace) منتشر شده است. مقالاتی که از این اندیشمند در این زمینه مورد بررسی قرار خواهد گرفت عشق ورزی درفضای مجازی، پورنوگرافی در فضای مجازی و آزار مجازی نام دارد.[1]

دیوید گرین فیلد(David Greenfield)، استادیار و رئیس مرکز تحقیقات روان شناسی کانکتیکات در آمریکا و نیز روان شناس، معالج و آموزش دهنده معتبر بین المللی آموزش های حرفه ای در درمان اعتیاد به اینترنت، ابزار دیجیتال و رفتارهای مرتبط با وسواس است. وی به تنهایی چندین مقاله درباره آسیب های فضای مجازی به رشته تحریر درآورده است که از آن میان می توان به مقالات اعتیاد مجازی، «وب گردی»کارمندان آمریکایی و اعتیاد آنلان اشاره کرد.[2]

مارک لاسر (Mark Laaser) یکی از رهایی یافتگان از چنگال اعتیاد به سکس است که پس از اصلاح خود به تأسیس اتحادیه مسیحی بازپروری معتادان به سکس همت گمارد و هم اکنون مدیر اجرایی این اتحادیه است. هرزه نگاری در اینترنت عنوان مقاله وی با محوریت آسیب های شبکه مجازی است. بِت استیونس (Beth stevens) دارای مدرک دکترا از دانشگاه هاروارد، استادیار مغز و اعصاب و عضو هیات علمی این دانشگاه است و مقاله ای با عنوان هرزه نگاری؛ متاع اینترنت دارد.[3]

رابرت بازِرمن (Robert bauserman) استاد دانشگاه میشیگان، روزنامه نگار و منتقد در حوزه مسائل جامعه شناسی است. وی برای اعتراض به وضعیت موجود اینترنت و آسیب های جدی این شبکه جهانی مقاله ای با عنوان پورنوگرافی کودکان در اینترنت: خیال، واقعیت و کنترل جامعه نگاشته است. زُندراهاقِس(Zondra Hughes) روزنامه نگار و نویسنده آمریکایی است که پیش از این به عنوان سردبیر مجله آبنوس نیز فعالیت کرده است.[4] مقاله وی اینترنت، دروغ پردازی و روابط عاشقانه نام دارد.

ویکتور.بی.کلاین (Victor B.Kline) روانشناس، دانشمند و محقق دفتر پژوهش های منابع انسانی در دانشگاه جورج واشنگتن بود که مدرک دکترای خود را از دانشگاه برکلی کالیفرنیا دریافت کرده و استاد بازنشسته روانشناسی دانشگاه یوتا بود.[5] مقالاتی مانند: هرزه نگاری و آسیب پذیری کودکان، تأثیرات هرزه نگاری اینترنتی بر بزرگسالان و هرزه نگاری و تهاجمات جنسی علیه زنان از آثار این اندیشمند آمریکایی است.

جین ام. هلی (Jane m.healy) روانشناس، مشاور، نویسنده و استاد دانشگاه، مقاله ای با عنوان تأثیرات منفی استفاده از کامپیوتر بر کودکان دارد. دونا م.هیوگز (Donna M.Hughes) استاد مطالعات زنان دانشگاه رودآیلند و فعال در برابر فحشا، قاچاق انسان و پورنوگرافی است.[6] گردش گری جنسی در اینترنت از وی در این مقاله مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

میکیتا بروتمن (Mikita Brottman): استاد هنرهای زیبای کالج هنر بالیتمور. خانم بروتمن درباره آسیب شناسی فرهنگی و هنری عصر مدرن، مقالات و کتاب های زیادی نگاشته است. از کتاب هایی که در این زمینه نگاشته می توان به «تئوری های متعالی؛ فرهنگ مبتذل» اشاره کرد.[7] مقاله ای با عنوان دروازه جهنم! از این استاد هنرهای زیبایی منتشر شده که مورد بررسی قرار خواهد گرفت. آلبرت بنشاپ جامعه شناس و فعال اجتماعی در مقاله عشق ورزی در فضای مجازی به ارتباط مستقیم میان اینترنت و صنعت پورنوگرافی می پردازد و بیان می کند؛ امروزه پورنوگرافی را می توان از جمله پر مراجعه ترین و پرطرفدارترین بخش های اینترنت برشمرد؛ زیرا ویژگی هایی مانند ارزان و متنوع بودن، دسترسی آسان، ناشناخته ماندن کاربر و عواملی از این دست سبب شده تا علاوه بر معتادان جنسی، عامه مردم و حتی نوجوانان و کودکان در پی تجربه چنین فضایی باشند. از نظر او نتیجه گسترش چنین فضایی چیزی جز شهوانی ساختن فضای جامعه نخواهد بود.

وی در مقاله دیگرش که آزار مجازی نام دارد می کوشد ثابت کند از جمله پدیده های جدید و بی سابقه که تا قبل از پیدایش عالم مجازی وجود نداشته و شکل گیری آن به گسترش اینترنت مربوط می شود، آزار و اذیت های اینترنتی است که امروزه به گونه های متفاوت در حال گسترش است. از دید این اندیشمند، دامن زدن به مشکلات اجتماعی، خانوادگی، شغلی و... از نخستین پیامدهای این جریان است که متاسفانه بیش ترین قربانیان آن را زنان و دختران جوان و کم سن و سال تشکیل می دهد.

وی در مقاله اعتیاد مجازی به رابطه تکنولوژی و به ویژه رایانه و اینترنت، جدا از مزایایی که دارند، با بزه ها و آسیب های اجتماعی می پردازد و معتقد است که این ابزار، پدیدآورنده مشکلات جدید و تشدیدکننده مشکلات قدیمی نیز هستند. ویژگی های منحصر به فردی که گرین فیلد برای اینترنت برمی شمارد تقریباً همان هایی است که از بنشاپ سراغ داریم؛ از جمله سهولت دسترسی به آن، 24 ساعته بودن، سادگی کار، هزینه پایین، گم نام ماندن کاربران در آن و.... او نیز معتقد است همگی این عوامل موجب استقبال عظیم مردم در سراسر جهان از این ابزار مدرن شده است. از نگاه وی این خصوصیات، علاوه بر آن که از یک سو از قابلیت های اینترنت محسوب می شوند، از سویی دیگر در زمره معایب آن نیز به شمار می آیند. یکی از مشکلاتی که به اعتقاد گرین فیلد، اینترنت پدید آورده، اعتیاد به این شبکه جهانی است که وی نام آن را «اعتیاد مجازی» می گذارد و معتقد است این اعتیاد، تأثیرات رفتاری _روانی بسیار مضرّی بر کاربران دارد.

گرین فیلد مقاله ای نیز با عنوان اعتیاد آنلاین دارد. وی در این مقاله به واکاوی واژه اعتیاد می پردازد و به تعریف جدیدی از اعتیاد می رسد. او در این مقاله می گوید که گرچه لفظ اعتیاد، بیش تر تداعی کننده اعتیادهای سنتی مانند اعتیاد به الکل، نیکوتین، مواد مخدر و قمار است، اما اعتیاد به ابزار مدرن مانند اینترنت مساله تازه ای است. گسترش رایانه های شخصی و افزایش اتصال به اینترنت در خانه و محل کار، به ظهور پدید ای با نام اعتیاد آنلاین انجامیده است. اعتیاد به اینترنت شامل اعتیاد به اتاق های گپ، هرزه نگاری، قمار آنلاین، خریدهای اینترنتی و... می شود. از نگاه او اعتیاد به اینترنت، همچون سایر اعتیادها، فرد معتاد را از خانواده و اطرافیان منزوی می سازد و اعتیادهای رفتاری، همچون اعتیاد به شبکه اینترنت، می توانند موجب تخریب سلامت، روابط، احساسات و درنهایت روح و روان فرد شوند. بنا بر این نظریه، همان طور که رایانه های شخصی روز به روز در خانه های ما همچون دستگاه های تلویزیون جای پای خود را پیدا می کنند و اتصال به شبکه اینترنت افزایش می یابد، باید گام هایی در راستای مقابله با آفت های این تکنولوژی نوین برداریم.

در مقاله «وب گردی»کارمندان آمریکایی به بیان استفاده بی رویه از اینترنت در محیط های اداری پرداخته، بیان می کند که گرچه گسترش استفاده از اینترنت در محیط کار با هدف افزایش کارآیی و بهره وری دنبال می شود، اما امروزه خود به معضلی در ادارات و شرکت های آمریکا تبدیل شده است. گرین فیلد معتقد است اعتیاد کارمندان به اینترنت در محل کار، وب گردی های بی هدف، رجوع به سایت های مستهجن و غیراخلاقی و... خود از جمله مسایلی است که نه تنها از کارآمدی نظام اداری کاسته بلکه زمینه ساز مشکلات متعدد اجتماعی شده است.

لاسر در مقاله هرزه نگاری در اینترنت معتقد است که در حال حاضر، اینترنت به واسطه داشتن سه ویژگی (قابلیت دسترسی آسان برای کاربران، توان همگانی برای پرداخت بهای آن و ناشناس ماندن مصرف کنندگان آن)، مهم ترین منبع اشاعه هرزه نگاری است. وی در ادامه می گوید: این امکان وجود دارد که کودکان به واسطه دیدن مطالب و تصاویر مستهجن، رفتار جنسی منحط از خود بروز دهند و یا توسط کلاه برداران اینترنتی اغفال شوند. وی معتقد است در مورد بزرگ سالان نیز هرزه نگاری اینترنتی می تواند به بروز رفتارهای جنسی نامعقول و حتی اعتیاد جنسی بینجامد.

مقاله هرزه نگاری؛ متاع اینترنت نوشته بِت استیونسسعی می کند آثار ویرانگر هرزه نگاری را بر جامعه، به ویژه زنان تبیین کند. نویسنده از نقش اینترنت در انتشار هرزه نگاری بحث می کند و معتقد است امروزه صنعت هرزه نگاری اینترنتی حتی دامن دختران بسیار جوان را نیز آلوده کرده است. «پورنوگرافی کودکان در اینترنت، مسأله ای غیر قابل تحمّل» عنوان کتابی است که توسط فیلیپ جنکینز به نگارش در آمده و در آمریکا منتشر شده است. مقاله پورنوگرافی کودکان در اینترنت به معرّفی و نقد و بررسی این کتاب پرداخته و رابرت بازِرمن در این مقاله در مجموع با نویسنده کتاب به یک هم رأیی می رسد و نگرانی نویسنده کتاب را از رواج پدیده زشت و غیرانسانی پورنوگرافی کودکان در اینترنت می ستاید. از نظر زُندراهاقِس یکی از جذابیت های شبکه جهانی اینترنت به ویژه برای کاربران پر مراجعه، وجود کلوپ های گفت وگو، چت روم ها و موارد مشابه در اینترنت است، اما این که چه قدر این کلوپ ها کارآیی مفید فرهنگی و علمی داشته اند، از نظر این نویسنده جای بحث و بررسی دارد. مقاله اینترنت، دروغ پردازی و روابط عاشقانه وی با طرح بحث نقش کلوپ های مذکور در ایجاد عشق مجازی و روابط جنسی، به موضوع دروغ پردازی و شخصیت سازی های تصنّعی و نیز فرجام ناخوشایند اکثریت غالب این روابط اشاراتی دارد. یکی از جامعه شناسان فعال در عرصه مقابله با آسیب های اینترنت، ویکتور.بی.کلاین است که چندین مقاله در این زمینه دارد. وی در مقاله هرزه نگاری و آسیب پذیری کودکان به بررسی هرزه نگاری های تصویری، از طریق اینترنت و نیز نقش تلفن به عنوان یکی دیگر از ابزارهای ترویج نوعی هرزه نگاری در جامعه آمریکا پرداخته است. از نگاه این تحقیق، کودکان (بخصوص کودکان تنها) از طریق تماس های تلفنی با انواع و اقسام روش های ارضای جنسی و آزار جنسی دیگران آشنا می شوند.

این تحقیق بیان می کند که این کودکان پس از این تماس های تلفنی تمام شنیده های خود را بر روی دیگران اجرا کرده اند. در این مقاله آمده است: موسیقی راک، فیلم ها و مجلات آموزش مسائل جنسی از دیگر راه هایی هستند که کودکان را به این وادی وارد کرده اند. به نظر کلاین جدا از دیدگاه مخالفان و موافقان، بر اساس شواهد موجود، هیچ شکی وجود ندارد که هرزه نگاری تأثیرات مخربی بر روح و روان و جسم و جان کاربران خواهد داشت.

وی در مقاله دیگرش با عنوان تأثیرات هرزه نگاری اینترنتی بر بزرگسالان به هرزه نگاری های اینترنتی به عنوان یک معضل مهم و مسأله بحث برانگیز می نگرد و تاثیرهای منفی انواع هرزه نگاری را بر جامعه بزرگ سال بررسی می کند. در این مقاله به دغدغه متفکران و متخصصان علوم رفتاری و تحقیقات گسترده ایشان در این زمینه اشاره شده که همیشه به دنبال کشف زوایای بیش تر تأثیرات روحی –روانی و اجتماعی این پدیده بوده، به همین دلیل خواستار وضع محدودیت های قانونی بیش تر در ارائه مطالب مستهجن هستند. از نگاه اندیشمندان این حوزه، هرزه نگاری عامل ایجاد بیماری های جنسی و روانی زیادی همچون آزار کودکان و تجاوز به عنف است؛ افزون بر این که اعتیاد به هرزه نگاری، موجب اختلال در روابط صحیح و صمیمی خانوادگی و زندگی زناشویی نیز می شود.

کلاین در مقاله دیگری با عنوان هرزه نگاری و تهاجم های جنسی علیه زنان به بررسی نقش هرزه نگاری در تشدید جنایت های تهاجمی جنسی علیه زنان می پردازد و بیان می کند هرزه نگاری های اینترنتی، زنان را در حالت های تحریک کننده ای که توسط مردان مورد تجاوز یا شکنجه و قتل قرار می گیرند، نشان می دهد. بنابر این تحقیق، تماشای این تصاویر، تماشاگر را به اعمال خشونت جنسی علیه زنان تشویق می کند و علاوه بر به فساد کشاندن زنان، تسلط و تحقیر آنان را نیز به دنبال دارد. کلاین معتقد است شیوع هرزه نگاری در بین کودکان و جوانان، هر روز بیش از پیش به آمار جرائم و جنایت دامن می زند.

مقاله تأثیرات منفی استفاده از کامپیوتر بر کودکان همان گونه که از اسمش پیداست، جدا از بحث اینترنت به بررسی آثار نرم افزارهای کامپیوتری و آموزش دیجیتالی بر کودکان می پردازد. جین ام. هلی، این عقیده رایج را که هر چه زودتر باید کودکان را با رایانه و دنیای دیجیتالی آشنا کرد، نقد می کند و نشان می دهد این وسایل به اصطلاح آموزشی و کمک آموزشی، در حقیقت در بسیاری از موارد برای کودکان آثار مخربی را به همراه دارند.

گسترش بسیار سریع اینترنت و افزایش همه روزه مخاطبان آن، به تبلیغات صنعت گردش گری جنسی در بسیاری از کشورها رونقی دوچندان بخشیده است. مقاله دونام.هیوگز با عنوان گردش گری جنسی در اینترنت به بررسی این معضل پرداخته، بیان می کند که در این وضعیت، افزون بر گسترش قاچاق زنان و کودکان، ضربه های سنگینی به حقوق انسانی زنان و کودکان وارد شده و آنان را به یک کالای جنسی برای مردان هوس ران گردش گر، تبدیل می کند. امروزه با گسترش اینترنت، جدا از منافع مختلف آن، شاهد افزایش نگرانی های والدین، کارشناسان و متخصصان در مورد آثار سوء مختلف این رسانه نوین هستیم. آنان معتقدند، با وجود میلیون ها پایگاه مربوط به داده های مستهجن، پورنوگرافی، سرقت، قتل های زنجیره ای، بمب گذاری، تروریسم، جعل و فریب کاری، هک، جاسوسی و ردیابی اطلاعات خصوصی افراد و.. بُعد آسیب این ابزار نوین بسیار جدی و پررنگ است. میکیتا بروتمن خود را با این نگرانی ها هم سو و هم جهت می داند و در مقاله دروازه جهنم به نیابت از همه دغدغه مندان می پرسد: آیا حمایت حامیان آزادی اینترنت از برنامه های فیلترینگ، نشان گر ابعاد این تهدید جهانی نیست؟ و آیا با همه این آسیب ها آن هم در سطح گسترده، امروز شبکه اینترنت به دروازه دیگری از جهنم تبدیل نشده است؟!

منابع

سایت نور مگز.

مجله سیاحت غرب شماره های 60 _ 1.

صفحات مربوط به اساتید سایت های رسمی دانشگاه های معتبر مانند هاروارد، استنفورد، برکلی، آکسفورد و..

سایت ویکی پدیای انگلیسی؛ ذیل اسامی اشخاص فوق الذکر.

سایت آمازون.

http://www.healthgrades.com

http://authors.simonandschuster.com

 پی نوشت ها

[1] http://en.wikipedia.org/wiki/Albert_Benschop

[2] http://virtual-addiction.com/, http://en.wikipedia.org/wiki/David_G._Greenfield

[3] http://www.hms.harvard.edu/dms/neuroscience/fac/stevens.php

[4] http://www.zondrahughes.com/

[5] http://en.wikipedia.org/wiki/Victor_Cline

[6] http://en.wikipedia.org/wiki/Donna_M._Hughes

[7] مجله سیاحت غرب شماره 60، تیر 1387.

کلمات کلیدی
اینترنت  |  آسیب شناسی  |  شبکه اجتماعی  |  فضای مجازی  | 
لینک کوتاه :