شناسنامه مسلم را ، پیش از آن که از نیاکان و سرزمین وقبیله جستجو کنیم ، باید در فکر ، عمل و زندگانی اش بیابیم ؛ این بهترین معرف مسلم است . مسلم ، در دوران خلافت علی (ع) در خدمت آن حضرت ، مدافع حق بود و پس از شهادت آن امام ، هرگز از حق که در خاندان او و امامت دو فرزندش ، حسنین - علیهما السلام تجسم پیدا کرده بود جدا نشد و عاقبت هم ، جان پاکش را بر این آستان فدا کرد .
در دوران امامت ده ساله امام حسن مجتبی (ع) که از سخت ترین دوره های تاریخ اسلام نسبت به پیروان اهل بیت و طرفداران حق بود ، مسلم با خلوص هر چه تمام در مسیر حق بود و از با وفاترین یاران و از خواص اصحاب امام حسن
صفحه 13
محسوب می شد . پس از شهادت امام مجتبی (ع) که امامت به حسین بن علی (ع) رسید تا مرگ معاویه که یک دوره ده ساله بود ؛ باز مسلم را در کنار امام حسین (ع) می بینیم . در این دوره بیست ساله - یعنی از شهادت علی (ع) تا حادثه کربلا بسیاری از کسان یا مرعوب تهدیدها شدند یا مجذوب زر و سیم و فریفته دنیا و صحنه حق را رها کردند و یا به معاویه پیوستند و یا انزوای بی درد سر را برگزیدند ، ولی آنان که قلبی سرشار از ایمان و دلی سوخته در راه حق داشتند و مسلمانی را در صبر و مقاومت و مبارزه در شرایط دشوار می دانستند ، امامان حق را تنها نگذاشتند و با زبان و مال و جان و فرزند ، به فداکاری در راه خدا و جهاد فی سبیل الله پرداختند . ارزش و فضیلت پیروان حق در آن دوره ، بخصوص وقتی آشکارتر می شود که به شرایط دشوار دینداری و حق پرستی در روزگار سلطه امویان آگاه باشیم .
ارجمندی و فضیلت و مقام مسلم ، در این جاست که برای ما روشنتر می گردد ، و همچنان که در فصلهای آینده خواهیم دید ، مسلم بن عقیل دست از محبت و ولایت و حمایت امام زمان خویش - حسین بن علی (ع) - بر نداشت تا این که به عنوان پیشاهنگ نهضت کربلا در کوفه به شهادت رسید و افتخار اولین شهید کاروان عاشورا را به خود اختصاص داد و اولین
صفحه 14
شهید از اصحاب امام حسین بود . از اولاد عقیل که به همراهی حسین بن علی (ع) و در رکاب او قیام کردند ، تعداد 9 نفر ، به شهادت رسیدند ، که مسلم شجاع ترین آنان بود . این فضیلت بزرگ ، از زبان پیامبر اسلام هم بیان شده است . حضرت علی (ع) از پیامبر اسلام حدیثی را در مدح « عقیل » نقل می کند که آن حضرت فرمودند : « من او را ( عقیل را ) به دو جهت دوست دارم : یکی ، به خاطر خودش ، و یکی هم به خاطر این که پدرش ابوطالب او را دوست می داشت . » و در آخر ، خطاب به علی (ع) فرمود :
« فرزند او - مسلم کشته راه محبت فرزند تو خواهد شد . چشم مؤمنان بر او اشک می ریزد و فرشتگان مقرب پروردگار بر او درود می فرستند . » آن گاه پیامبر اسلام گریست تا آن که اشکهایش بر سینه اش ریخت و فرمود : « به سوی خدا شکایت می برم ، از آنچه که خاندانم پس از من می بینند . »
حمایتهای این خانواده از اهل حق موقعیت و اعتباری خاص برای آنان فراهم کرده بود و فضایلشان همواره مورد تقدیر امامان (ع) قرار داشت . امام سجاد - علیه السلام نسبت به خاندان عقیل عطوفت و محبت بیشتری از دیگران
صفحه 15
نشان می داد و می فرمود : من هر گاه خاطره آن روزی را که اینان با حسین - علیه السلام بودند به یاد می آورم ، اندوهگین می شوم .
صفحه 16
جستجو در قاموس نور