ارزش انسان ها مسلّماً یکسان نیست، بعضی افراد از مقرّب ترین فرشتگان الهی برترند، و بعضی از درنده ترین حیوانات پایین تر، و آنچه به این انسان ارزش می دهد بر اساس معرفی قرآن و اسلام همان علم و ایمان و تقوا و ملکات فاضله انسانی است.
با توجه به این معیارها بانوی اسلام فاطمه زهرا علیها السلام برترین زنان جهان- در لسان پیامبر صلی الله علیه و آله- معرفی شده است.
در روایات فراوانی که در منابع معروف اهل سنّت آمده تصریح شده است که فاطمه زهرا علیها السلام افضل زنان جهان بود، این سخنی است که پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله آن را به تعبیرات مختلف بیان فرموده است:
1- در یک جا می فرماید:
«انَّ افْضَلَ نِساءِ اهْلِ الْجَنَّةِ خَدیجَةُ بِنْتُ خُوَیلِدٍ، وَ فاطِمَةُ بِنْتُ مُحَمَّدٍ، وَ مَرْیمُ بِنْتُ عِمْرانَ، وَ آسِیةُ بِنْتُ مُزاحِم؛»
برترین زنان بهشت خدیجه دختر خویلد، و فاطمه دختر
محمّد، و مریم دختر عمران، و آسیه دختر مزاحم [همسر فرعون ]».
2- در حدیث دیگری می خوانیم پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله در بیماری وفاتش هنگامی که بیتابی فاطمه را مشاهده کرد، فرمود:
«یا فَاطِمَةُ الا تَرْضَینَ انْ تَکونِی سَیدَةَ نِساءِ الْعالَمینَ، وَ سَیدَةَ نِساءِ هذِهِ الْأُمَّةِ، وَ سَیدَةَ نِساءِ الْمُؤْمِنینَ؛
ای فاطمه! آیا راضی نیستی که تو برترین بانوی زنان جهان و بانوی زنان این امت، و بانوی زنان با ایمان باشی؟».
در این جا افضلیت برای فاطمه علیها السلام به صورت مطلق ذکر شده و نام هیچ کس در کنار او مطرح نگردیده است.
3- در حدیث دیگری نیز از همان حضرت صلی الله علیه و آله این معنا به صورت مطلق آمده است، در آن هنگام که فاطمه بیمار شده بود و پیامبر صلی الله علیه و آله این سخن را به جمعی از اصحاب گفت، آنها پیشنهاد کردند که از بانوی اسلام علیها السلام عیادت کنند.
پیامبر برخاست و با جمعی از یاران به سوی خانه فاطمه علیها السلام آمد، نخست از بیرون خانه صدا زد که: دخترم خودت را بپوشان چون جمعی از یاران به عیادت تو می آیند، و از آن جا که لباس دخترش فاطمه علیها السلام کافی نبود عبای خود را از پشت در به او داد!
پیامبر صلی الله علیه و آله و یاران وارد شدند، و بعد از عیادت از خانه بیرون آمدند و رو به یکدیگر کرده و از بیماری فاطمه علیها السلام اظهار تأسف می کردند، پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله رو به آنها کرد و فرمود:
«اما انَّها سَیدَةُ النِّساءِ یوْمَ الْقِیامَةِ».
بدانید او بانوی تمام زنان در قیامت است.
4- در تعبیر دیگری که در صحیح بخاری- معروف ترین منبع احادیث اهل سنّت- آمده از قول عایشه می خوانیم:
روزی فاطمه علیها السلام نزد پیامبر صلی الله علیه و آله آمد، راه رفتنش درست مانند راه رفتن او بود، پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: خوش آمدی دخترم.
سپس او را طرف راست و یا چپ خود نشاند، بعد رازی در گوش او گفت، و به دنبال آن فاطمه گریان شد.
من (عایشه) گفتم: چرا گریه می کنی؟
بار دیگر پیامبر صلی الله علیه و آله راز دیگری به او گفت، فاطمه علیها السلام خندان شد.
گفتم: من تا امروز شادی که این چنین با غم نزدیک باشد ندیده بودم، و از علت آن سؤال کردم.
فاطمه علیها السلام گفت: من سرّ رسول خدا را فاش نمی کنم.
و این مطلب ادامه داشت تا پیامبر صلی الله علیه و آله از دنیا رفت، آن گاه سؤال کردم.
گفت: مرتبه اوّل پیامبر صلی الله علیه و آله به من فرمود جبرئیل هر سال یک بار قرآن را بر من عرضه می داشت، امسال دوبار عرضه داشت، و من فکر
می کنم فقط به این دلیل است که اجل من نزدیک شده، و تو اوّلین کسی خواهی بود که به من ملحق می شوی من هنگامی که این سخن را شنیدم گریه کردم. سپس فرمود:
«اما تَرْضینَ انْ تَکونِی سَیدَةَ نِساءِ اهْلِ الْجَنَّةِ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنینَ».
آیا تو راضی نمی شوی که بانوی زنان اهل بهشت یا زنان با ایمان باشی؟
هنگامی که این سخن را شنیدم شاد و خندان شدم.
از بررسی مجموع این احادیث به خوبی روشن می شود که اگر در یک جا فاطمه علیها السلام یکی از چهار زن بزرگ جهان معرفی شده، هیچ منافاتی با این معنا ندارد که او از میان آن چهار زن برترین آنهاست.
شاهد این سخن علاوه بر آنچه از لابه لای احادیث گذشته استفاده می شد حدیث زیر است:
5- در کتاب «ذخائر العقبی» از ابن عباس از پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله چنین نقل شده است:
«ارْبَعُ نِسْوَةٍ سَیداتُ ساداتِ عالَمِهِنَّ: مَرْیمُ بِنْتُ عِمْرانَ؛ وَ آسِیةُ بِنْتُ مُزاحِم؛ وَ خَدیجَةُ بِنْتُ خُوَیلِدٍ؛ وَ فاطِمَةُ بِنْتُ مُحَمَّدٍ، وَ افْضَلُهُنَّ فاطِمَةُ؛
چهار زن بانوی بانوان جهان خود بودند: مریم دختر عمران، آسیه دختر مزاحم و خدیجه دختر خویلد، و فاطمه دختر محمّد صلی الله علیه و آله و از همه آنها برتر فاطمه علیها السلام بود».
تعبیر به «افْضَلُهُنَّ» مسایل زیادی را در بر دارد، و بیانگر مقام علمی و تقوا و ایثار و فداکاری و سایر ملکات فاضله است.
قرآن صریحاً می گوید: «مریم با فرشتگان سخن می گفت و آنها نیز با او سخن می گفتند» (آل عمران، آیه 42 و 43 و آیات آغاز سوره مریم).
و نیز می گوید: «برای مریم غذای بهشتی در کنار محرابش حاضر می شد» (آل عمران، آیه 37).
و نیز می گوید: «مریم صدیقه بود» (مائده، آیه 75).
و مقامات دیگری برای او، و زنان بزرگی مانند آسیه بیان می کند، پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله نیز مقامات بزرگی برای خدیجه بیان فرموده.
روایات فوق یعنی روایات افضلیت فاطمه علیها السلام همه این افتخارات و افزون بر آن را برای بانوی اسلام فاطمه زهرا علیها السلام اثبات می کند.
جستجو در قاموس نور