یکی از مقامات بلند معنوی و عرفانی در حرکت و سیر به سوی خداوند توجه به «رضوان الله» و خشنودی خداوند است و رسیدن به آن در مرتبه بالایی از آسمان سیر وسلوک قرار دارد . در قرآن کریم و روایات توصیه های بسیاری نسبت به این که انسان در کارهای خود رضای خداوند را هدف قرار دهد و آن را بجوید و طلب کند، آمده است ؛ زیرا عموم افراد در کارهای خوبی که انجام می دهند از این که هدف را خدا قرار دهند، غفلت دارند و آشنایی آنان بیشتر به این جهت است که کارهای خوب و عبادتها را انجام می دهند تا موجب آسایش دنیا و آخرت گردد. آنها را از عذاب نجات دهد و به بهشت برین برساندبا این که از کمالات مهم معنوی آن است که رضای خداوند محور تمام افعال قرار گیرد.
در این زمینه قرآن کریم به موردی اشاره کرده است که چگونه در فرازی از مهم ترین فرازهای تاریخ صدر اسلام، امیرمومنان علی انگیزه خویش را در حرکتی قهرمانانه خشنودی خداوند قرار می دهد. هنگامی که پیامبر در مکه بودند کافران و مشرکان هم پیمان شدند که شب به خانه آن حضرت حمله و با کشتن آن وجود مقدس چراغ توحید را خاموش کنند. در این وقت بود که امام علی جان خود را به خطر انداخته و حاضر شد در بستر پیامبر بیارآمد تا این که مشرکان از هجرت و بیرون رفتن پیامبر از مکه مطلع نشوند، و در حقیقت جان خود را فدای اسلام می کند، قرآن در آن باره می فرماید «ومن الناس من یشری نفسه ابتغاء مرضات اللّه؛ و بعضی از انسانها کسانی هستند که به خاطر خوشنودی خدا بذل جان می کنند» (سوره بقره، آیه 207).
امام سجاد در دعای ابوحمزه می فرماید: خدایا! پاداش این عبادت و گفتار و دعای مرا خشنودی خود قرار بده .
لذا اگر کسی دارای چنین انگیزه ، شوق ، وعشقی باشد که کارها را برای جلب رضای خداوند انجام دهد، خود این علاقه از کمالات معنوی محسوب می شود والبته این مقامی است که هر کسی به آن نمی رسد و تنها کسی که سیرو سلوک به سوی خداوند را شروع و مراحلی را طی کرده باشد می تواند با این کمال انس پیدا کند و با عشق به سوی خدا حرکت و کار کند.
کسی که در وادی معنویات نیست و سر در امور مادی دارد و بر آنچه که بر او می گذرد دل خوش کرده، ابداً به این فکر نخواهد افتاد که کارها را برای رضای خداوند انجام دهد؛ زیرا رضوان اللّه قلّه ایست که انسان باید همه چیز را غیر از خداوند پشت سر بگذرد تا به آن برسد؛ اما کسی که در پستی ها قرار دارد و با اموردنیا انس گرفته و با آنها حشر ونشر دارد، هرگز بویی از رضوان اللّه به مشامش نخواهد رسید.
از این روی این توفیق بزرگ نصیب کسی می شود که در مراحل سیر وسلوک حرکت کند آن هم پس از مدتی زحمت کشیدن، آن عشق و علاقه در او پیدا می شود که در کارها به دنبال خشنودی خداوند باشد. خوشا به حال فردی که در وقتی که دیگران به سوی امور مادی حرکت می کنند و مقصدهای مادی را می جویند او هدف خود را رضای خدا قرار دهد و در طلب آن برآید.
و برای این که بهتر به ارزش رضوان اللّه آشنا شویم مطلبی را در باب بهشت و هدف بعثت پیامبر یاد آور می شویم.
ارزش بهشت:
بهشت جایی است که همه نعمت های الهی در آ ن فراهم است و دارای دو ارزش است: یکی نعمت های ظاهری: نهرها، باغ ها، درختان و انواع لذتها و دیگر آن که بهشت تجسم و تبلور ومحل تجلی رضوان اللّه است؛ یعنی کسی که در بهشت قرار می گیرد، احساس می کند که خدا از او خشنود است؛ زیرا اگر کسی مورد غضب خدا باشد در بهشت جایی ندارد. قرآن کریم هر دو ارزش را برای بهشت بیان می کند و می فرماید:
« بگو: آیا شما را بهتر از این خبر دهم؟ پرهیزکاران نزد پروردگارشان باغهایی دارند که در آن جوی هایی روان است و در آن جاودانه و نیز همسرانی پاکیزه و در بهشت از خشنودی خدا برخوردارند». (سوره آل عمران، آیه15)
و هچنین در جای دیگر می فرماید:
«خداوند به مردان و زنان مومن باغهایی را وعده داده است که در آن جویبارانی روان است که جاودانه است و خشنودی و رضای خداوند از همه اینها برتر است و پیروزی بزرگ همین است.(سوره توبه، آیه72 )
که دراین آیه شریفه بعد از بیان نعمت های بهشتی می فرماید: «و رضوان من اللّه اکبر»؛ یعنی مهم ترین نعمتی که نصیب اهل بهشت می شود، رضوان اللّه است که آن «اکبر» است یعنی ارزش آن از تمام نعمت های بهشتی برتر است و نمی توان ارزش آن را در مقایسه با چیزهای دیگر حتی اگر ارزشمند هم باشند، بیان کرد؛ همان گونه که درباره عظمت خداوند آمده است: «اللّه اکبر» درباره رضوان اللّه هم کلمه «اکبر» آمده است پس چنانکه عظمت خداوند در تعریف و توصیف نمی گنجد و به بیان نمی آید، ارزش رضوان اللّه نیز برتر از بیان و گفتار است و نمی توان برای آن قدرو قیمتی معین کرد؛ زیرا شخص بهشتی احساس می کند که خداوند از او خشنود است و در پناه لطف او قرار دارد و این جاست که تمام نعمت ها برای او زیبا ولذت بخش می شود. پس ارزش همه نعمتهای بهشتی از رضوان اللّه گرفته شده است و اوست که با پرتو افشانی به همه نعمتهای بهشت، نور، جلا و ارزش می دهد.
هدف بعثت:
سه هدف اساسی در بعثت پیامبران وجود دارد که آنان برای هدایت انسانها،آن اهداف را تعقیب می کردند:
1 ـ قرب الهی.
2ـ رضوان اللّه.
3ـ لقاء اللّه.
پیامبران می آمدند تا انسان را از مسیر انحراف و دور گشتن از خداوند نجات دهند و به راه قرب هدایت کنند و آنها را گام به گام به مرحله ای برسانند که شایسته «رضوان اللّه» گردند و درآن صورت به آنان نوید «لقاء اللّه» می دهند.
لقاء اللّه عالی ترین کمال و هدف از خلقت انسان است و اگر کسی به رضوان اللّه برسد گام بعد که به سرعت انجام می گیرد، لقاء اللّه است و رضوان اللّه متصل به لقاء اللّه است و دیگر کمالی برتر از آن تصور نمی شود و لقای خداوند آرزوی هر پیامبر، وصی، عارف وسالک است که همه آنها برای این مقصد کوشش می کردند.
یکی از آثار مهم سوره قدر آن است که انسان را به رضوان اللّه می رساند و لذا می توان آن را از برترین آثار عرشی و نورانی این سوره شریفه دانست .
حضرت امیرمومنان می فرماید: «ولن تطرف عین قارئها إلا نظر اللّه و ترحّم علیه» کسی که این سوره را می خواند چشم برهم نمی زند، مگر آن که خداوند به او نظر می کند و رضوان و خشنودی خود را شامل حال او می سازد.
این یکی از برترین آثار سوره «قدر» است که انسان باید این سوره شریفه را غنیمت شمرده و از آن استفاده کند.
برایش بخوانم
به نقل از کتاب سیره شهید بهشتی
یکی از رفقای شهید رجایی می گوید: یکبار آقای رجایی از خاطرا ت دوسال شکنجه ای که درسلول های انفرادی کمیته مشترک ساواک دید ه بود ، برای م درزندان قصر تعریف می کرد و می گفت :درطی این دوسال هرکس را که می آوردند به علت شکنجه سختی که به او داده بودند ناله و گریه اش بلند بود و من که این ناله ها را می شنیدم خیلی عذاب روحی می کشیدم و در این مواقع برای تسکین و آرامش خودم آیاتی از قرآن راکه حفظ داشتم تلاوت می کردم و در این حالات اگر یکی از این شکنجه شده ها راپیش من می آوردند و او از شدت درد داد وفریاد می کرد، به او می گفتم: چون دست ما از همه جا بریده شده است چاره ای جز صبر و بردباری نیست و اضافه می کردم : با این حال ما چیزی در سینه داریم که بهتر از هر چیز دردهای ما را تسکین می دهد و آ ن آیات قرآ ن است . بعد می گفت:یک روز جوانی را به سلول من آوردند که از بس به پای او شلاق زده بودند ساعت ها پس از شکنجه از شدت درد به خودش می پیچید و ناله می کرد من دیدم برای تسکین دردهای او تنها کاری که از دستم بر می آید این است که آیاتی از قرآ ن راکه حفظ داشتم، برایش بخوانم. وقتی قرآ ن می خواندم مثل کسی که انگار مسکنی به او زده اند، از گریه و ناله می ایستاد. من هم ساکت می شدم . ولی او می گفت : برایم قرآن بخوان که این دوای درد من است و با تلاوت تو آرامش بر تمام وجودم حاکم شده است.
جستجو در قاموس نور