خدا از دیدگاه قرآن؛
از معدود نوشتارهای برجای مانده از آیةالله دکتر سیدمحمد حسینی بهشتی که پایاننامه دکترای ایشان نیز میباشد. و به همین صورت در زمان حیات ایشان منتشر شده است. شهید بهشتی در سال تحصیلی 30 ـ 1329 موفق به اخذ درجه کارشناسی در رشته فلسفه اسلامی )معقول( از دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران، ـ دانشکده معقول و منقول وقت ـ شد. ایشان در سال 1335 داوطلب ورود به دوره دکتری در همان رشته شد، این دوره در سال 1338 به پایان رسید.
انجام رساله دکتری با بحرانهای سیاسی و اجتماعی آن سالها مقارن میشود و در سال 1343 برای تصدی مدیریت مرکز اسلامی هامبورگ عازم آلمان میشود و پس از بازگشت به ایران در سال 1349 بار دیگر به پیگیری رسالهی دکتری میپردازد. ایشان از این رساله با عنوان مسایل ما بعدالطبیعه در قرآن به راهنمایی مرحوم استاد شهابی، در جلسهی دفاعیه 1/11/53 ، در حضور گروه داوران متشکل از استاد شهید آیةالله مطهری، استاد شهید دکتر مفتح، استاد مصلح و دکتر آریانپور دفاع میکند و با درجه بسیار خوب پذیرفته میشود.
ولایت، رهبری، روحانیت؛
این کتاب مجموعهای از گفتارها و نوشتارهایی از شهید آیةالله دکتر بهشتی پیرامون موضوع ولایت، مسأله رهبری و نهاد روحانیت که بخشی از آنها در فضای پیش از انقلاب اسلامی و غالباً در جمع افرادی مطرح شده است که دارای دانش دینی مناسبی بودهاند و به نسبت گفتارهایی که در سالهای پس از انقلاب برای عموم مردم ایراد شده از بار نظری بیشتری برخوردار است.
شناخت از دیدگاه قرآن؛
این مجموعه سیزده بحث است که با عنوان شناخت از دیدگاه قرآن توسط آیةالله شهید دکتر بهشتی در سالهای 57 ـ 56 ارایه شده است، در آن سالها مبحث شناخت در جزوات و کتابهایی با همین عنوان از سوی اندیشمندان و فعالان سیاسی و اجتماعی پایبند به مرام مارکسی، و طیفی از اندیشه ورزان مسلمان مطرح شده و پرسشهای فراوان پدید آورده بود، که لازم میآمد از سوی کسانی که به لحاظ شناخت عمیق و عالمانه از دین شایستگی پاسخگویی دارند، اقدام شود. خوشبختانه این کار توسط آیةالله بهشتی انجام شد.
بهداشت و تنظیم خانواده؛
این کتاب مجموعهی چهار گفتار از آیةالله شهید دکتر بهشتی است که در بهار 1351 در جلسات انجمن اسلامی پزشکان با عنوان بهداشت و تنظیم خانواده از نظر اسلام ایراد شده است.
در اوایل دههی پنجاه، سازمان بهداشت جهانی تصمیم گرفت کنفرانسی را در رباط پایتخت مراکش برگزار کند و دیدگاه اندیشمندان مسلمان را در زمینه تنظیم خانواده به دست آورد. بدین منظور از صاحبنظران 22 کشور مسلمان دعوت کرد تا مقالاتی در این زمینه ارایه دهند. در میان دانشمندان شیعی از دکتر بهشتی نیز خواسته شد تا به یکی از موضوعات مورد بحث کنفرانس بپردازد. ایشان موضوع نازا کردن و سقط جنین را در فقه اسلامی و به ویژه فقه شیعه انتخاب کرد و مورد بحث و بررسی قرار داد. و صورت مکتوب آن را با عنوان حکم الاجهاض والتعقیم فی الشریعة الاسلامیه ارسال کرد. ایشان معتقد بود بحث نازا کردن و سقط جنین نیازمند بررسی جدیتری است، لذا این بحث را ادامه داد. پس از آن فرصتی فراهم شد تا ایشان بتواند در داخل ایران در محفلی علمی زاویههای مختلف این بحث را بکاود.
شب قدر؛
مجموعهای از سه بخش متفاوت امّا مرتبط تشکیل شده است. گفتار نخست با عنوان شب قدر، گفتار دوم با عنوان روزهای آخر زندگی حضرت علی7 ، سومین بخش این اثر، متن خطبهی متقین از کتاب شریف نهج البلاغه است که توسط دکتر بهشتی ترجمه و از میان دستنوشتههای ایشان چاپ شده است.
سرود یکتاپرستی؛
این کتاب مجموعه چهار گفتار و یک نوشتار از شهید آیةالله دکتر بهشتی است که در سال 1345 در مرکز اسلامی هامبورگ ایراد شده است.
اولین گفتار فلسفه نماز، گفتار دوم از سلسله مباحث تفسیر قرآن از سوره بقره به مناسبت تغییر قبله مسلمین از مسجدالاقصی به مسجدالحرام، میباشد، گفتار سوم پاسخ به پرسشی دربارهی زبان نماز و گفتار چهارم نیز از مباحث تفسیر ایشان در رابطه با آیه 239 سوره بقره دربارهی نماز وسطی و پایانبخش این کتاب نوشتاری با عنوان نماز چیست میباشد.
نقش آزادی در تربیت کودک؛
کتابی شامل یازده گفتار و نوشتار از شهید آیةالله دکتر بهشتی درباره مسایل گوناگون تربیتی است.
شناخت از دیدگاه فطرت؛
این کتاب مجموعه درسهای شهید آیةالله دکتر بهشتی است که در تابستان 1359 با عنوان شناخت در کلاسهای واحد دانشجویی حزب جمهوری اسلامی تدریس شده است. در واقع این مباحث دنباله بحث شناخت از دیدگاه قرآن است که پیش از انقلاب طرح نمودند.
آزادی، هرج و مرج، زورمداری؛
انقلاب اسلامی مانند هر نهضت اصلاح طلبانهی دیگر با توطئهها و دسیسههای داخلی و خارجی مواجه بود. نخستین سالهای تاریخ ایران پس از انقلاب مشحون از مشکلات کوچک و بزرگی است که هر روز در گوشه و کنار این سرزمین پهناور بروز میکرد، در چنین شرایط فکری و اجتماعی بود که طی سالهای 60 ـ 1357 بحث آزادی، هرج و مرج و زورمداری از عمدهترین مسایل روز شد. برگزاری جلسات مناظره که در آن احزاب گوناگون بتوانند رو در روی یکدیگر و با صراحت و شفافیت به توضیح مواضع خود بپردازند، ضرورت پیدا کرد. سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی تصمیم گرفت در این زمینه نقش شایستهای ایفا کند. آیةالله شهید دکتر بهشتی که از رهبران انقلاب و طراحان نظام و دبیرکل حزب جمهوری اسلامی بود، با وجود مشغلههای روزمره فراوان دعوت را پذیرا شد. این کتاب بخشی از آن مناظرات است.
لازم به یادآوری است مقالات و مصاحبهها و گفتارهای شهید بزرگوار که در روزنامهها و مجلات پس از پیروزی انقلاب اسلامی منعکس شده است، در مجموعهای به نام جاودانه تاریخ آشنایی با افکار و اندیشههای شهید مظلوم آیةالله شهید دکتر بهشتی توسط سازمان انتشارات روزنامه جمهوری اسلامی در سال 1380 منتشر شده است.
کلیهی آثار معرفی شده در این گزارش توسط بنیاد نشر آثار و اندیشههای آیةالله شهید دکتر بهشتی1 منتشر شده است.