پرسش و پاسخ

مراسم قرآن به سر گرفتن

تعداد بازدید : 12671     تاریخ درج : 1392/02/07     منبع : پایگاه حوزه، شماره 27384    

سوال با سلام و عرض ادب؛ قرآن به سر گرفتن یکی از سنت های ما در شب های لیالی قدر است. می خواستم ببینم این سنت از چه زمانی آغاز شده و اولین کسی که به این طریق اقدام نموده چه کسی است؟

جواب

«عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیه السلام قَالَ تَأْخُذُ الْمُصْحَفَ فِی ثَلَاثِ لَیالٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ فَتَنْشُرُهُ وَ تَضَعُهُ بَینَ یدَیک وَ تَقُولُ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُک بِکتَابِک الْمُنْزَلِ وَ مَا فِیهِ وَ فِیهِ اسْمُک الْأَکبَرُ...»(بحارالأنوار، ج 95، ص 146)

با تفحص در روایات به این نتیجه رسیدیم؛ اولین شخصیتی که در مورد برنامه های شب قدر دستور داده است تا قرآن را مقابل خود قرار دهید و دعای اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُک بِکتَابِک الْمُنْزَلِ بخوانید؛ امام باقر علیه السلام است. اما به دلیل این که ائمه علیه السلام در صدد حفظ و احیای سنت نبوی هستند؛ می توانیم به جرأت بگوییم که اولین دستور دهنده در خصوص برنامه شب های قدر، شخص رسول الله است؛ ولی در این زمینه روایتی از پیامبر به دست ما نرسیده است.

این مراسمی که امروزه به صورت دسته جمعی انجام می شود؛ دقیقا بانی، زمان و مکان شروع آن مشخص نیست. زیرا در مورد مراسم قرآن به سر کردن مثل نماز جماعت دستور اجرای دسته جمعی داده نشده است. اجرای آن در اختیار افراد است. به هر نحوی که می خواهند – فردی و یا گروهی- انجام دهند. مثل عزاداری برای امام حسین علیه السلام. این که چگونه عزاداری صورت گیرد؛ بستگی به عرف هر جامعه دارد. گرچه دعای قرآن به سر، و خدا را به معصومان علیهم السلام قسم دادن، اختصاص به لیالی قدر ندارد؛ بلکه در روایات صراحت دارد که انسان هر وقت مشکلی داشت؛ قرآن به سر گرفته و دعای بک یا الله و بمحمد... را بخواند.

«عَنْ مَوْلَانَا الصَّادِقِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیهِ قَالَ خُذِ الْمُصْحَفَ فَدَعْهُ عَلَی رَأْسِک وَ قُلِ اللَّهُمَّ بِحَقِّ هَذَا الْقُرْآن ...»(بحارالأنوار، ج 95، ص 146)

از علی علیه السلام در مورد نماز مکروب و غمناک و گرفتار نقل شده که فرمود: «صَلَاةُ الْمَکرُوبِ تُصَلِّی رَکعَتَینِ وَ تَأْخُذُ الْمُصْحَفَ فَتَرْفَعُهُ إِلَی اللَّهِ تَعَالَی وَ تَقُولُ اللَّهُمَّ إِنِّی أَتَوَجَّهُ إِلَیک بِمَا فِیهِ وَ فِیهِ اسْمُک الْأَکبَرُ وَ أَسْمَاؤُک الْحُسْنَی وَ مَا بِهِ تُخَافُ وَ تُرْجَی ...؛ دو رکعت نماز بخوان و قرآن را بطرف بالا گیر و بگو: خداوندا به تو توجه می کنم به آنچه در این قرآن است و در آن اسم اکبر و اسماء حسنای تو و آنچه وسیله بیم و امید است در آن می باشد، درخواست می کنم که بر محمد و آل او درود فرستی و حاجتم را برآوری»(بحارالأنوار، ج 88، ص 356) این روایت از نظر شکل مانند همان دعای قرآن به سر گرفتن در شب های قدر است.

کلمات کلیدی
قرآن  |  بحارالأنوار  |  مراسم قرآن به‌سر  |  إنی أسألک بکتابک المنزل  |  فیه اسمک الأکبر  |  و تقول اللهم إنی أسألک  | 
لینک کوتاه :  
نویسنده : محمد رضا حشمت خواه تاریخ : 1402/06/21

ان هذا القرآن یهدی للتی هی اقوم و یبشر المومنین الذین یعملون الصالحات ان لهم اجرا کبیرا / قرآن کریم