جنسیت ملائکه ( فرشتگان ) و حوریان

فرشتگان زن (مونث) هستند یا مرد (مذکر)؟ حوریان چطور؟

پاسخ اجمالی

قرآن به صراحت مؤنث بودن فرشتگان را مردود دانسته و آن را باور مشرکان می داند

وَ جَعَلُوا الْمَلَائِکةَ الَّذِینَ هُمْ عِبَادُ الرَّ حْمَنِ إِنَاثًا أَشَهِدُوا خَلْقَهُمْ سَتُکتَبُ شَهَادَتُهُمْ وَیسْأَلُونَ: و فرشتگانی را که خود، بندگان رحمانند، مادینه [و دختران او] پنداشتند. آیا در خلقت آنان حضور داشتند؟ گواهی ایشان به زودی نوشته می شود و [از آن ] پرسیده خواهند شد. زخرف ۱۹

إِنَّ الَّذینَ لا یؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ لَیسَمُّونَ الْمَلائِکةَ تَسْمِیةَ الْأُنْثی نجم/۲۷

مذکر و مؤنث بودن در حوزه مادیات و جسمانی بودن موجودات مطرح است و بنا بر اینکه ملائکه موجودات مجرد می باشند، مذکر و مؤنث بودن در آنها معنا ندارد (المیزان، ج۱۷، ص ۹ و ۱۰)، همانطور که نسبت به خورشید و ماه مذکر و مؤنث بودن بی معناست.

پاسخ تفصیلی

فرشتگان زن و مرد ندارند ولی گمان می رود که منظور شما از فرشته، حور و غلمان باشد. و لذا پاسخ را درباره مذکر و یا مونث بودن حور و غلمان پی می گیریم.

واژه «حور» از نظر لغت به معنای «خروج از حالت سابق و تبدیل به گونه جدید» است(برای آگاهی بیشتر ر.ک: حسن، مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج ۲، ص ۳۳۵..)

در تبدیل به گونه جدید، دو نظر میان مفسران هست. گروهی از جمله علامه طباطبایی بر این عقیده اند که: دقت و توجه درباره اوصافی که در قرآن مجید برای «حور» بیان گردیده، چنین استفاده می شود که این تبدیل به گونه اوصاف زنانه است؛ نه موجودی که آثار و اوصاف مردانه را در بر داشته باشد. به همین جهت به نظر می رسد که مراد از حور طایفه مؤنث باشد، نه طایفه مذکر.المیزان، ج ۱۸، ص ۲۴۰ و ج ۱۹، ص ۲۲۳ و ۲۴۷.

اما اینکه پاداش زنان مؤمن در بهشت چیست؟ در منابع کلامی و روایی چنین آمده که در روز قیامت، اگر همسر زن مؤمن، اهل بهشت بود، او را اختیار می کند و اگر از اهل جهنم بود، یک مرد را از میان مردان بهشتی برمی گزیند. شاید فلسفه این کار این باشد که زن برخلاف مرد، از نظر طبیعت تعدّد پذیر نیست. به همین جهت مردی را انتخاب می کند.

اما گروهی - از جمله آیت اللَّه مکارم شیرازی در مقابل مدعی اند که حورالعین می تواند مذکّر هم باشد. براساس این نظر شاید علت اینکه اوصاف حوری که در قرآن به کار رفته، بر مؤنث دلالت می کند، به این جهت باشد که گفت و گو و محاوره در آن آیات، با طایفه مردان مؤمن بوده است، نه با زنان مؤمن دنیوی. از این رو شیوه محاوره، اقتضا دارد که چنین اوصافی برای این موجودات، ذکر شود.

از مضمون برخی آیات و روایات، چنین برمی آید که مسئله لذت های جنسی، اختصاصی به مردان ندارد؛ بلکه زنان نیز در بهشت می توانند برای خویش شوهرانی دلخواه برگزینند. اصطلاح «حور» نیز اختصاصی به زنان ندارد؛ بلکه حورهای مذکر نیز در بهشت وجود دارند.

برای نمونه از امیرمؤمنان علیه السلام روایت شده است: «در بهشت بازاری است که در آن خرید و فروشی نیست؛ تنها در آنجا تصویر مردان و زنان وجود دارد. هر کس که تمایلی به آنان پیدا کند، از همان جا بر او وارد می شود» بحارالانوار، ج ۱، ص ۱۴۸..

در بهشت هم حوریان بهشتی وجود دارند که از نعمت های بهشتی اند و در دنیا نبوده اند و هم زنان دنیا - که اهل بهشت باشند با زیبایی و شکوهی برتر از حوریان در بهشت حضور دارند و چنانچه مایل باشند، به شوهران خویش می پیوندند.

در قرآن مجید این بشارت داده شده است که مؤمنان در صورتی که همسران و فرزندانشان نیز مؤمن باشند در کنار یکدیگر خواهند بود.

۱. «ادخلوا الجنّة انتم و ازواجکم تحبرون: وارد بهشت شوید شما و همسرانتان در نهایت شادباشی»، (سوره زخرف، ۷۰). علامه طباطبایی در ذیل آیه شریفه می گوید: منظور از زوج همان زنان با ایمانی هستند که در دنیا بودند. (تفسیر المیزان، ۱۸ / ص ۱۲۹)

۲. «هم و ازواجهم فی ظلال علی الارائک متکؤن؛ آنها و همسرانشان در سایه های قصرها و درختان بهشتی بر تختها تکیه کرده اند».(یس / ۵۶)

و آیاتی که داخل شدن همسران صالح را به بهشت وعده داده شده است. از جمله: الف. «ربّنا و ادخلهم جنات عدن التی وعدتهم و من صلح من ءابائهم و ازواجهم و ذرّیاتهم انک انت العزیز الحکیم؛ پروردگارا، آنان را به باغهای جاوید که وعده شان داده ای با هر که از پدران و همسران و فرزندانشان که به صلاح آمده اند داخل کن؛ زیرا تو خود ارجمند و حکیمی».(سوره مؤمن / ۸)

ب. «جنات عدن یدخلونها و من صلح من ءابائهم و ازواجهم و ذریاتهم...؛ بهشتهای عدن که آنان با پدران و همسرانشان و فرزندانشان که درستکارند، در آن داخل می شوند و...».(رعد / ۲۳)

از این آیات استفاده می شود که زنان و مردانی که در این دنیا همسر یکدیگرند، هرگاه هر دو با ایمان و بهشتی باشند در آنجا به هم ملحق می شوند. و هم در بهترین شرایط و حالات زندگی می کنند. و در برخی از نصوص آمده است که همسر با ایمان فرد مؤمن بسیار زیباتر و دلپذیرتر از حوریان بهشتی خواهد بود و این به جهت عبادات و اعمال صالحی است که در این جهان انجام داده است و از

مضمون برخی آیات و روایات، چنین بر می آید که مسأله ی لذت های جنسی اختصاص به مردان ندارد؛ بلکه زنان نیز در بهشت می توانند برای خویش شوهرانی دلخواه برگزینند.(برای آگاهی بیشتر ر.ک: بهشت و حوریان بهشتی، سید محمدجواد حسینی)

واژه حور از نظر لغت به معنای مطلق خروج از حالت سابق و تبدیل به گونه جدید است.

برای آگاهی بیشتر ر.ک: مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن، ج ۲، ص ۳۳۵.