پرسش و پاسخ  /  تاریخ وسیره  /  تاریخ پیامبران  /  حضرت محمد(ص)  /  سیره عملی پیامبر(ص)

چرا حضرت رسول (ص) دستور قتل دو اسیر از جنگ بدر را داد؟

تعداد بازدید : 12552     تاریخ درج : 1385/06/01     منبع : پایگاه حوزه    

سوال چرا حضرت رسول(ص) دستور قتل دو اسیر از جنگ بدر را می دهد؟ در حالی که کشتن اسیر در آن زمان ناپسند بود. این دو اسیر عقبه بن معیط و نضر بن حارث بودند.

جواب

قبل از پرداختن به جواب، لازم است مقداری با این دو فرد آشنا شویم نضر بن حارث کسی است که بگفتة پاره ای از مفسران چند آیه از قرآن مانند آیه 93 انعام و آیه 13 از سورة مطففین و 31 انفال و آیات دیگر در مذمت او نازل شده است.

 واقدی می گوید: آیات ” وَ وَ إِذا تُتْلی‏ عَلَیْهِمْ آیاتُنا قالُوا قَدْ سَمِعْنا لَوْ نَشاءُ لَقُلْنا مِثْلَ هذا إِنْ هذا إِلاّ أَساطیرُ اْلأَوَّلینَ “ [1] در حق نضر بن حارث نازل شده و خدای فرمود: أَ فَبِعَذابِنا یَسْتَعْجِلُونَ. [2] که منظور نزول عذاب روز بدر است [3] .

او همان کسی است که مسافرتهایی به حیره و شهرهای ایران کرده بود و داستانهای رستم و اسفندیار را شنیده بود و هرگاه پیامبر (ص) در جایی می نشست و داستان عذابهای قوم عاد و ثمود و سایر ملتهای گذشته را بیان می فرمود، بعد از رفتن آنحضرت، می آمد و بجای پیامبر می نشست و می گفت: بخدا داستانهایی که من می گویم بهتر است از قصه هایی که محمد برای شما می گوید. [4]

از گفته های واقدی برمی آید که او و عقبه بن معیط از محرکین اصلی و برپا کنندگان جنگ بدر بوده اند و در جنگ بدر هم قریش سه پرچمدار داشت که یکی از آنان نضر بن حارث بوده است. [5]

و وقتی مقداد او را اسیر نمود، او با مصعب بن عمیر صحبت کرد که پیامبر (ص) او را نکشد مصعب در جواب او گفت: تو دربارة کتاب خدا چنین و چنان می گفتی و دربارة پیامبر چنین و چنان و علاوه تو یاران محمد را شکنجه می کردی [6]

عقبه بن معیط هم از سران مشرک بود، از اشعار اوست وقتی که پیامبر به مدینه مهاجرت فرمود: ای کسی که سوار بر ناقه گوش بریده بودی از پیش ما هجرت کردی، پس از مدت کمی مرا سوار بر اسب خواهی دید که نیزه خود را میان شما سیراب خواهم کرد و شمشیر از شما هر گونه شبهه ای را خواهد گرفت. [7]

 پیامبر(ص)  در جواب خود عقبه، علت دستور قتلش را دشمنی او با خدا و پیامبر (ص) و آزار دادن پیامبر(ص)  عنوان می فرماید. [8]

حال در جواب شما می گوئیم که قوانین اسلام در راستای تامین منافع دنیوی و اخروی می باشد و کشتن اسیر گرچه امر ناپسندی است اما این امر بعنوان یک قانون فطری تلقی نمی گردد و در بعضی از موارد قابل استثناء و تبصره می باشد مثلاً در این مورد خاص پیامبر (ص) روی مصالح عمومی نه بمنظور انتقام جویی تصمیم به قتل ایندو گرفتند چرا که آنان از سران کفر و طراح نقشه های ضد اسلامی بودند و تحریک قبایل به دست آنان انجام شده بود و چه بسا پیامبر اسلام اطمئنان داشت که اگر آنان آزاد شوند باز به کارهای خطرناکی دست خواهند زد. [9]

خداوند در سوره انفال 67 می فرماید:

هیچ پیامبری حق ندارد اسیرانی (از دشمن) بگیرد تا کاملاً بر آنها پیروز گردد (و جای پای خود را در زمین محکم کند) شما متاع ناپدیدار دنیا را می خواهید (و مایلید اسیران بیشتری بگیرید و در برابر گرفتن فدیه آزاد کنید) ولی خداوند سرای دیگر را (برای شما) می خواهد، و خداوند قادر و حکیم است.

از این آیه اینگونه استفاده می شود: گرفتن اسیر در صورت اطمئنان از بی خطر بودن آن است ولی اگر زنده نگه داشتن اسیری برای دین و نظام اسلامی خطرناک باشد، مجاز نمی باشد مخصوصاً با توجه به اینکه پیامبر (ص) تصمیم به آزادی اسراء داشت، در این صورت اسیر گرفتن و زنده نگه داشتن و بعد آزاد کردن شخصی که می تواند خطرناک باشد، کار عاقلانه ای محسوب نمی شود.



[1] سوره انفال ،  آیه 31

[2] سوره صافات ، آیه 176.

[3] (مغازی واقدی ص100)

[4] (زندگانی حضرت محمد،رسولی محلاتی،ص161)

[5] مغازی ص27و28و43)

[6] مغازی ص79).

[7] مغازی ص61)

[8] مغازی ص84)

[9] (فروغ ابدیت،ج1،ص515)

کلمات کلیدی
پیامبر  |  اسیر  |  حضرت رسول ( ص )  |  اسیر از جنگ بدر  |  حق نضر بن حارث نازل‌شده  |  نضر بن حارث  |  قتل دو اسیر  | 
لینک کوتاه :