اتفاقات زمان مرگ

1- راهیابی انسان به جزئیات برزخ و به طور کلی عوالم غیر مادی از طریق عقل ممکن نیست و راه، منحصر به مکاشفه و وحی الهی است مکاشفه هم چون دارای مشکلات عدیده ای است از آن جمله که مقام اطلاع بر واقعیت و دریافت آن با مقام تعبیر و بیان آن متفاوت است و ذهنیات و سوابق آدمی در گونه فهم و تعبیر از آن مکشوف تأثیر می گذارد قابل اعتماد نیست و تنها راه رسیدن به آن عوالم، وحی و امور وحیانی است.

2- امام علی بن ابیطالب(ع) در خطبة 109 نهج البلاغه از یک زاویه به ترسیم اتفاقات زمان مرگ پرداخته است خلاصه فرمایشات ایشان در وصف چگونگی مرگ و مردن این است که: اندام های آنان سست و رنگ هایشان تغییر یافته و عوض می شود با پیشرفت مرگ زبان از کار می افتد اگر چه عقل و گوش باقی هستند و در این حالت به فکر اموالی می افتد که آنها را از حلال و حرام جمع کرده است پس سخت پشیمان می شود و به این فکر می کند که عمر را در چه چیزی فنا کرده است و آرزو می کند که ای کاش این مال مربوط به کسانی بود که بدان غبطه می خوردند گوش او هم از کار می افتد و می بیند که اطرافیان او زبان را می چرخانند ولی نمی داند چه می گویند و آخر کار چشم او هم از کار افتاده و روح از بدنش خارج می شود.

3- از زاویه دیگر بنا بر روایات معصومین علیهم السلام در هنگام مرگ اعمال آدمی تجسم یافته و به صورت های زشت و زیبا با او ملاقات می کنند.

4- بر اساس دسته ای دیگر از روایات در دم واپسین امامان معصوم علیهم السلام به ملاقات محتضر می آیند که اگر مؤمن باشد با گشاده رویی از او پذیرایی می کنند و الّا نه.

5- بر اساس دسته ای دیگر از روایات در آخرین لحظات عمر آدمی، شیطان تمام حزب و قدرت خود را به کار می گیرد تا گوهر ایمان را از کف او برباید و کافر و بی دین او را روانه آخرت کند.