راه زندگی از نامه امام امیرالمومنین علی ابن ابیطالب(ع) به حارث همدانی

به ریسمان قرآن تمسک کن و از آن نصیحت پذیر، حلال قرآن را حلال و حرام آن را حرام بدان و حقی را که پیش از این بوده است تصدیق کن. از گذشته دنیا برای باقیمانده آن عبرت بگیر; زیرا که بعضی از [امور] دنیا شبیه بعضی دیگر است و آخر دنیا به اول آن ملحق می شود و همه آن تمام شدنی است. نام بردن خدا را بسیار بزرگ بدان و جز بر [امر] حقی آن را بر زبان نیاور. بسیار یاد مرگ و یاد بعد از مرگ کن و آرزوی مرگ مکن مگر آنکه بدانی عاقبت نیکتری در پی داری. از هر کاری که فاعل آن، آن را برای خود روا می داند و برای همه مسلمانان بد، به دور باش. از هر عملی که در پنهانی انجام می شود و در ملا عام از آن خجلت برند، اجتناب کن و نیز از هر عملی که اگر از عامل آن سوال شود انکار می کند یا عذر خواهی می نماید، دوری کن.

آبروی خود را در معرض تیر گفته ها قرار مده، هر چه را می شنوی برای مردم بازگو مکن که همین که شنیده ای کافی است برای آنکه دروغ باشد و هر چه را مردم به تو گویند رد مکن که همین انکار علامت جهل است. غیظ و غضب خود را فرونشان و به هنگام قدرت و توانایی گذشت کن، به هنگام غضب حلیم باش و در وقت قدرت [از لغزش دیگران]چشم پوشی کن تا عاقبت برای تو باشد. هر نعمتی را که خداوند به تو عطا کرده است نیکو بدار و هیچ نعمتی را ضایع مکن، و باید مردم اثر نعمتهای خدادادی را در تو ببینند.

بدان که بهترین مومنان کسانی هستند که جان و اهل و مال خود را تقدیم [خدا]می کنند; زیرا هر خیری را که از پیش فرستی برای تو می ماند و هر آنچه را به تاخیر اندازی برای دیگری سودمند خواهد بود. از یاوران ضعیف الرای و بد عمل دوری کن که همیشه یار را با یار قیاس کنند. در شهرهای بزرگ که محل اجتماع مسلمانان است سکونت گزین و از جاهایی که محل غفلت و ظلم است و اهل طاعت خدا کم اند دوری گزین. تنها به چیزی بیندیش که به کار تو می آید و از اینکه بر سر گذرگاه بازار بنشینی دوری کن که محل جمع شدن شیطانها و فتنه هاست. به کسی که برتر از توست بسیار بنگر که همین کار از راههای سپاسگزاری است. روز جمعه مسافرت مکن تا آنکه نماز جمعه را به جاآوری مگر اینکه معذور باشی یا سفر تو در راه خدا باشد. در همه کارها اطاعت خدا کن که اطاعت خدا از هر چیز بهتر است. با خودت در عبادت خدعه کن و بر خودت آسان گیر و مجبورش مکن. در وقت نشاط و فراغت عبادت را بجا بیاور، مگر آنکه بر تو واجب باشد که در این صورت باید در وقت خود آن را انجام دهی و قضای آن هم بر عهده توست. بترس از اینکه مرگ به سراغت آید و تو در راه بدست آوردن دنیا از پروردگارت گریزان باشی. بترس از همنشینی با فاسقان که شر با شر همراه شود. خدا را بزرگ بدار و دوستانش را دوست بدار. از خشم و غضب بپرهیز که آن لشکر بزرگی از لشکریان شیطان است